ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਖੇਡ ਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਗੱਲ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਮੈਚ ਦੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਨਿਰੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਇੱਕ ਯੁੱਧ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ | ਕੁੱਝ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਟੀਮਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋਇਆ | ਤਾਰੀਖ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ ਮਾਰਚ ੩੦, ੨੦੧੧ ਅਤੇ ਮੈਦਾਨ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਹੋਇਆ ਸਾਹਿਬਜਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਮੋਹਾਲੀ) ਦਾ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਸਟੇਡੀਅਮ |
ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਐਨ ਵਕਤ ਸਿਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਯੂਸੁਫ਼ ਰਜ਼ਾ ਗਿਲਾਨੀ ਨੂੰ ਮੋਹਾਲੀ ਆ ਕੇ ਮੈਚ ਵੇਖਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ | ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵੀ ਸੱਦਾ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਢਿੱਲ-ਮੱਠ ਨਾ ਵਿਖਾਈ |
ਬਸ, ਫਿਰ ਕੀ ਸੀ? ਸਿਆਸਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਫ਼ੁਰਮਾਇਆ, “ਜੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਸਿਫ਼ ਅਲੀ ਜ਼ਰਦਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਯੂਸੁਫ਼ ਰਜ਼ਾ ਗਿਲਾਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਨਾਮ “ਤੇ ਮੋਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਮੈਚ ਵੇਖਣ ਲਈ ਸੱਦੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਮੁੰਬਈ ਹਮਲੇ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਕਸਾਬ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਅਫਜ਼ਲ ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਇਹ ਬੇ-ਇਨਸਾਫੀ ਕਿਉਂ? ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੁਧਵਾਰ ਦਾ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਮੈਚ ਵੇਖਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ |”
ਠਾਕਰੇ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਸ਼ਿਵਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅਖ਼ਬਾਰ ‘ਸਾਮਨਾ’ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਆਪਣੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ |
ਵੈਸੇ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਿਆਜ਼ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਆਸਮਾਨ ਛੂਹ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਪਿਆਜ਼ ਮੰਗਵਾਉਣੇ ਪਏ ਸਨ | ਉਦੋਂ ਠਾਕਰੇ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਇਦ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਹੋਣਾ | ਇਰਾਨ ਤੋਂ ਗੈਸ ਮੰਗਵਾਉਣ ਲਈ ਪਾਈਪ ਲਾਈਨ ਵਿਛਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਹੋ ਕੇ ਹੀ ਭਾਰਤ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ | ਠਾਕਰੇ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਾ ਲੱਗਦਾ ਹੋਏ | ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਕੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਜ਼ਰੂਰ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਕੇ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਹੀ ਸਹੇੜਨੀ ਪਏਗੀ | ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਭਿਕਸ਼ੂ ਇਹ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਠਾਕਰੇ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਜਰੂਰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਣਗੇ | ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਈ ਵੋਟਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਰਾਜ ਠਾਕਰੇ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਜਾ ਵੜੇ ਹਨ |
ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਸਾਹਿਬ ਆਪ ਆਪਣੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜ਼ਰਾ ਘੱਟ ਹੀ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ | ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵੀਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜ਼ਰਾ ਘੱਟ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ |
ਮੈਚ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਸਿਫ਼ ਅਲੀ ਜ਼ਰਦਾਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ੨੭ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਗੋਪਾਲ ਦਾਸ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਕਾਗਜਾਂ ‘ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ | ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਗੋਪਾਲ ਦਾਸ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਲਈ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ | ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਗੋਪਾਲ ਦਾਸ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਮਾਹੌਲ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ਗਵਾਰ ਹੋ ਗਿਆ |
ਮੈਚ ਵੇਖਣ ਚਾਈਂ-ਚਾਈਂ ਭਾਰਤ ਪੁੱਜੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦਾ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਨਿੱਘਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ | ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਈ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੇ ਕਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਠਹਿਰਾ ਕੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਮਾਨ-ਨਿਵਾਜੀ ਦੀ ਵਧੀਆ ਮਿਸਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ |
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਯੂਸੁਫ਼ ਰਜ਼ਾ ਗਿਲਾਨੀ ਇਸ ਮੈਚ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਮੋਹਾਲੀ ਪੁੱਜੇ | ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਖੁਦ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ | ਇਸ ਮੈਚ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਰਾਜਨੇਤਾ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਕਈ ਅਭਿਨੇਤਾ ਤੇ ਅਭਿਨੇਤਰੀਆਂ ਪੁੱਜੀਆਂ |
ਵੈਸੇ, ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਮੈਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਜਿੱਤਿਆ ਤੇ ਇੰਝ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਰਾਉਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ; ਪਰ, ਹਕੀਕਤ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਖੇਡ ਭਾਵਨਾ ਦੀ | ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਰਮਿਆਨ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦੀ | ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੀ | ਭਾਰਤੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਹਿਮਾਨ-ਨਿਵਾਜੀ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਇਸ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਮੈਚ ਦੌਰਾਨ |
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕਰੇ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਜਿੱਤਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਇੰਝ ਹੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇ |
– ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ‘ਅੰਮ੍ਰਿਤ’
موہالی کرکیٹ میچ : جتیا کون ؟
کرکیٹ ویسے تاں اک کھیڈ ہی ہے، پر گلّ جدوں بھارت اتے پاکستان دیاں ٹیماں درمیان کرکیٹ میچ دی ہووے، تاں پھر کرکیٹ نری کرکیٹ نہ رہِ کے اک یدھ دا پربھاو دین لگدی ہے | کجھ اجیہا ہی محسوس ہویا، جدوں بھارت اتے پاکستان دیاں کرکیٹ ٹیماں درمیان وشو کپ مقابلے دے سیمیفائنل مقابلے دا اعلان ہویا | تاریخ رکھی گئی سی مارچ 30، 2011 اتے میدان نردھارت ہویا صاحب زادہ اجیت سنگھ نگر (موہالی) دا کرکیٹ سٹیڈیم |
بھارتی پردھان منتری نے موقعے نوں سمجھیا تے این وقت سر پاکستانی پردھان منتری یوسف رضا گلانی نوں موہالی آ کے میچ ویکھن دا سدا دے دتا | پاکستانی پردھان منتری نے وی سدا پروان کرن وچّ کوئی ڈھلّ-مٹھل نہ وکھائی |
بس، پھر کی سی؟ سیاست شروع ہو گئی | مہاراشٹر توں شو سینا دے مکھی بال ٹھاکرے صاحب نے فرمایا، “جے پاکستان دے راشٹرپتی آصف علی زرداری اتے پردھان منتری یوسف رضا گلانی شانتی دے نام “تے موہالی وچّ میچ ویکھن لئی سدے جا سکدے ہن، تاں ممبئی حملے دے دوشی قصاب اتے سنسد اتے حملے دے ذمہ وار افضل گورو نال ایہہ بے-انساپھی کیوں؟ اوہناں نوں وی بدھوار دا کرکیٹ میچ ویکھن لئی سدا دتا جانا چاہیدا ہے |”
ٹھاکرے صاحب نے ایہہ ٹپنی شوسینا دے مکھ اخبار ‘سامنا’ وچّ لکھے اپنے سمپادکی وچّ کیتی |
ویسے، جدوں بھارت وچّ پیاز دیاں قیمتاں آسمان چھوہ رہیاں سن، تاں پاکستان توں پیاز منگواؤنے پئے سن | ادوں ٹھاکرے صاحب نے ورودھ کرنا شاید صحیح نہیں سمجھیا ہونا | ایران توں گیس منگواؤن لئی پائیپ لائن وچھائی جا رہی ہے، جو پاکستان دی دھرتی توں ہو کے ہی بھارت تک پہنچ سکدی ہے | ٹھاکرے صاحب نوں شاید اس دا ورودھ کرنا ٹھیک نہ لگدا ہوئے | کرکیٹ دا ورودھ کر کے کجھ لوکاں دا سمرتھن ضرور حاصل کیتا جا سکدا ہے، پر پیاز اتے پیٹرول دا ورودھ کر کے تاں لوکاں دی ناراضگی ہی سہیڑنی پئیگی | ووٹاں دا بھکشو ایہہ گلّ چنگی طرحاں سمجھ سکدا ہے | ٹھاکرے صاحب وی ضرور سمجھدے ہونگے | پہلاں ہی بال ٹھاکرے صاحب دے کئی ووٹر اوہناں دے بھتیجے راج ٹھاکرے دی پارٹی وچّ جا وڑے ہن |
بال ٹھاکرے صاحب آپ اپنے مہاراشٹر توں باہر ذرا گھٹّ ہی نکلدے ہن | اوہناں دے ویچاراں دا پربھاو وی مہاراشٹر توں باہر ذرا گھٹّ ہی پیندا دسدا ہے |
میچ توں کجھ ہی دن پہلاں، پاکستانی راشٹرپتی آصف علی زرداری نے بھارت لئی جاسوسی کرن دے دوش وچّ پچھلے 27 سالاں توں پاکستانی جیل وچّ قید بھارتی ناگرک گوپال داس دی رہائی دے کاغذاں ‘تے دستخط کیتے | بھارت دی سپریم کورٹ نے پاکستان نوں گوپال داس دی رہائی لئی اپیل کیتی سی | پاکستان ولوں گوپال داس دی رہائی دے حکم نال ماحول ہور خوشگوار ہو گیا |
میچ ویکھن چائیں-چائیں بھارت پجے پاکستانی کرکیٹ پریمیاں دا بھارتی پنجاب دے نواسیاں نے نگھا سواگت کیتا | چنڈی گڑھ دے کئی وسنیکاں نے کئی پاکستانی کرکیٹ پریمیاں نوں اپنے گھر ٹھہرا کے شاندار بھارتی مہمان-نواجی دی ودھیا مثال پیش کیتی |
پاکستانی پردھان منتری یوسف رضا گلانی اس میچ نوں ویکھن موہالی پجے | کرکیٹ سٹیڈیم وچّ خود بھارتی پردھان منتری س. من موہن سنگھ نے پاکستانی پردھان منتری دا سواگت کیتا | اس میچ نوں ویکھن لئی پنجاب تے ہریانہ دے مکھ منتریاں سمیت کئی راجنیتا اتے ممبئی دے کئی ابھنیتا تے ابھنیتریاں پجیاں |
ویسے، کرکیٹ میچ بھارت نے جتیا تے انجھ وشو کپ کرکیٹ مقابلیاں وچّ پاکستان نوں ہمیشہ ہراؤن دا ریکارڈ برقرار رکھیا؛ پر، حقیقت تاں ایہہ ہے کہ اس کرکیٹ میچ وچّ جت ہوئی کھیڈ بھاونا دی | جت ہوئی بھارت-پاکستان درمیان دوستی دی بھاونا دی | جت ہوئی دوہاں دیشاں دے لوکاں دی اک دوجے نال سمپرک قایم رکھن دی اچھا دی | بھارتی تے پنجابی مہمان-نواجی دی پرمپرا دی شاندار جت ہوئی اس کرکیٹ میچ دوران |
واہگورو کرے کہ ایہناں جتاں دا سلسلہ انجھ ہی جاری رہے |
– امرت پال سنگھ ‘امرت’